De zon geeft behaaglijke warmte waarin we ons kunnen koesteren en die ons geluk geeft.De zon geeft ons een bruine tint die ons mooier en zelfverzekerder maakt.
Teveel zon heeft ook een nadeel, het bevorderd huidkanker. Maar voor alle duidelijkheid komt dat niet door DE ZON maar door teveel aan zonnestralen.
Als men er verantwoord mee omgaat is de zon erg belangrijk voor de gezondheid van de mens.Anders gezegd. Door het gevaar van huidkanker gaan mensen de zon mijden waardoor er een tekort aan zonlicht ontstaat met veel negatieve gevolgen.
Naast dat men bang voor de zon is komt men vaak ook te kort aan zonnestralen door de leefomgeving die veel binnenshuis plaatsvind (school, werk, thuis).
Waarom is de zon belangrijk voor ons?
Vitamine D
Vitamine D zorgt samen met calcium voor sterke botten. De vitamine D die we binnenkrijgen via de voeding, of aanmaken in de zon moet eerst worden omgezet in een actieve vorm. Deze actieve vorm van vitamine D in het lichaam, calcitriol, is officieel eigenlijk geen vitamine, maar een hormoon. De vorming van de actieve vorm wordt gestimuleerd door een ander hormoon, namelijk het parathyroïdhormoon (PTH) en geremd door een stijgende calcium- en fosfaatspiegel. Calcitriol stimuleert de absorptie van calcium uit de darm en zorgt ervoor dat er voldoende calcium aanwezig is voor de opbouw van bot. Uit onderzoek blijkt dat vitamine D in combinatie met calcium botverlies kan beperken en een positieve invloed heeft op de botdichtheid. Daarnaast kan vitamine D in combinatie met calcium het risico op botbreuken verkleinen.
Spierfunctie
De actieve vorm van vitamine D beïnvloedt de spierfunctie. Een tekort kan gepaard gaan met spierzwakte en spierkrampen. Voldoende vitamine D in het lichaam zorgt voor een beter evenwichtsgevoel, waardoor het risico op vallen kleiner is. Vitamine D zorgt dus niet alleen voor minder botbreuken, maar ook voor minder valpartijen.
Immuunsysteem
Er is sterk bewijs dat vitamine D een rol speelt in het immuunsysteem, oftewel de weerstand. De omzetting naar de actieve vorm van vitamine D in de witte bloedcellen zorgt voor zogenaamde ‘cellulaire immuniteit’. Hierdoor kan voorkomen worden dat men ziek wordt. Meer onderzoek is nodig om de precieze rol van vitamine D in het immuunsysteem te achterhalen.
Werking van de Alvleesklier: Insulineresistentie
Opmerkelijk is dat diabetes type 1 het meest voorkomt in Scandinavische landen en het minst in de zuidelijke landen. Het lijkt er op dat hoe minder zonlicht en dus hoe minder vitamine D-aanmaak, hoe groter dan kans op het ontwikkelen van diabetes type 1. Diabetes type 1 ontstaat door een fout in het eigen afweersysteem, een auto-immuunreactie. Hierdoor worden bepaalde cellen vernietigd en wordt er geen insuline meer aangemaakt. Vitamine D speelt mogelijk een rol in het tegengaan van deze reactie. Verschillende onderzoeken laten daarnaast verbanden zien tussen een lagere vitamine D-status en een verhoogde kans op het ontstaan van diabetes type 2.
Hersenfunctie
Meerdere studies laten verbanden zien tussen een lagere vitamine D-status en cognitieve achteruitgang. Een onderzoek liet zien dat een vitamine D-tekort het serotoninegehalte kan verlagen. Een serotoninetekort wordt in verband gebracht met het ontstaan van verschillende vormen van depressie. Mensen met voldoende vitamine D in het bloed hebben minder vaak depressieve gevoelens, laten meerdere observationele studies zien. Hoe vitamine D invloed kan uitoefenen op de hersenen is nog vrij onbekend.
Door de regulering van de celdifferentiatie en celproliferatie heeft vitamine D een preventief effect op kanker. Verschillende soorten kanker beginnen met een ontsteking en vitamine D speelt een rol bij het remmen van ontstekingen. Het KWF heeft groot onderzoek gedaan naar vitamine D. Een van de belangrijkste conclusies is dat vitamine D colonkanker mogelijk kan voorkomen. Meerdere onderzoeken tonen verbanden aan tussen vitamine D en het ontstaan op o.a. prostaat-, borst- en colonkanker.
Volgens de gezondheidsraad moeten de volgende groepen extra vit.D slikken:
10 mcg. per dag:
- Alle kinderen tot hun vierde verjaardag
- Zwangere vrouwen
- Iedereen met een donkere of getinte huid tot 70 jaar
- Iedereen die niet dagelijks tussen 11.00 en 15.00 uur buitenkomt
- Iedereen die buiten zijn of haar handen en hoofd bedekt
- Vrouwen boven de 50 jaar.
20 mcg. per dag Iedereen boven de 70 jaar.
Ook vegetariërs en veganisten wordt geadviseerd extra vit D te nemen omdat er waarschijnlijk een tekort ontstaat omdat er weinig of geen dierlijke producten genuttigd worden.
Hoeveel zon?
Het advies is dag 15 tot 30 min, minstens 2x per week, zon met ontblote handen en gezicht.
Maar hoe sterk moet de zon dan zijn?
Even en technisch verhaal:
Vitamine D3 wordt in de huid gemaakt wanneer 7-dehydrocholesterol reageert met ultraviolet licht bij 270-300 nm. golflengte. De hoogste vitamine D3 productie vindt plaats tussen 295-297 nm.
Alleen wanneer bij een UV index hoger dan 3 UVB zijn deze golflengten aanwezig. Een UV-index van meer dan 3 komt elke dag voor in de tropen, elke dag gedurende een gedeelte van de lente,
gedurende de hele zomer, en delen van de herfst in gematigde gebieden, en bijna nooit in de poolcirkel. Gematigde regio’s zijn alle regio’s buiten de tropen en poolcirkel. Het aantal dagen van het
jaar wanneer de UV-index hoger is dan 3 wordt steeds minder hoe verder je van de tropen verwijderd bent. Een mens heeft tien tot vijftien minuten blootstelling aan de zon met een UVB van 3
nodig, en dit minstens twee keer per week, op het gezicht, armen, handen of rug. Dit moet zonder zonnebrandcrème om een adequate hoeveelheid vitamine D3 te krijgen.
En nu het praktische verhaal:
De zon is sterk genoeg als de schaduw van je lichaam korter is dan jezelf.
Gebruik geen zonnecrème.
De huid maakt zijn eigen bescherming aan door de bruining.
Bouw rustig op en houd je huid in de gaten.
Deze mag niet rood worden(verbrand)!
Wil je langer in de zon en dreig je te verbranden dan kun je wel zonneprotectie nemen.
Mensen met van nature een donkere huid moeten langer in de zon blijven aangezien de bruine huid als bescherming tegen de zonnestralen dient.
En de zonnebank dan?
Die behandelen we een andere keer!
Bruinze, carpe diem
